Nagroda Nobla z chemii dla Davida Bakera, Demisa Hassabisa i Johna M. Jumpera
W tym roku Nagroda Nobla z chemii została przyznana Davidowi Bakerowi za innowacyjne obliczeniowe projektowanie białek oraz Demisowi Hassabisowi i Johnowi M. Jumperowi za ich przełomowe prace nad przewidywaniem struktury białek. To wyróżnienie ogłoszono podczas Tygodnia Noblowskiego, który tradycyjnie rozpoczyna się od przyznania nagród w różnych dziedzinach nauki. Już w poniedziałek ogłoszono laureatów Nagrody Nobla z medycyny i fizjologii, a później nagrody z fizyki.
Przełomowe odkrycia w projektowaniu białek
David Baker dokonał rewolucyjnego osiągnięcia, projektując nowe rodzaje białek, które nie mają odpowiedników w naturze. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanych metod obliczeniowych, jego zespół stworzył białka, które mogą mieć zastosowanie w różnych dziedzinach, w tym w medycynie i technologii.
Z kolei Hassabis i Jumper opracowali model sztucznej inteligencji, AlphaFold, który rozwiązał 50-letni problem przewidywania struktur białek na podstawie ich sekwencji aminokwasów. Ich praca ma ogromne znaczenie dla nauki, umożliwiając badaczom lepsze zrozumienie funkcji białek oraz ich roli w organizmach żywych. Dzięki AlphaFold naukowcy zdołali przewidzieć struktury praktycznie wszystkich zidentyfikowanych białek, co otworzyło nowe możliwości w badaniach biologicznych.
Historia Nagrody Nobla z chemii
Nagrody Nobla są przyznawane od 1901 roku, a w historii tej prestiżowej nagrody uhonorowano 115 laureatów w dziedzinie chemii. Wśród wyróżnionych znajduje się Maria Curie-Skłodowska, która jako jedyna osoba otrzymała tę nagrodę dwukrotnie — najpierw w 1911 roku za chemiczne badania, a wcześniej w 1903 roku za fizykę. Inny dwukrotny laureat, Frederick Sanger, został wyróżniony za pionierskie metody ustalania struktury białek oraz sekwencjonowania DNA.
Nagroda Nobla z chemii przyznawana jest maksymalnie trzem osobom, a jej wysokość wynosi obecnie 11 milionów koron szwedzkich, co odpowiada około milionowi euro. Laureaci otrzymują również medal oraz dyplom. W historii nagrody najmłodszym laureatem był Frédéric Joliot, który miał 35 lat, gdy odebrał ją w 1935 roku, natomiast najstarszym był John B. Goodenough, który w 2019 roku, w wieku 97 lat, został uhonorowany za rozwój akumulatorów litowo-jonowych.
